Zgodnie z ustawowymi uprawnieniami ZUS prowadzi kontrole zarówno pod kątem prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich.
W zakresie prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy Zakład przeprowadził w ubiegłym roku 312,9 tys. badań kontrolnych. Ich efekt to wstrzymanie wypłaty świadczeń dla 32,2 tys. osób. Oznacza to, że lekarze orzecznicy ZUS uznali 10,3 proc. badanych za zdolnych do pracy. W przypadku 21,6 tys. osób zdecydowali natomiast o konieczności odbycia rehabilitacji leczniczej. Liczba dni ograniczonej w wyniku kontroli absencji chorobowej wyniosła 167,5 tys. Kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków osiągnęła natomiast 7, 6 mln zł.
Kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od początku stycznia do końca grudnia ubiegłego roku objęła 68,9 tys. osób. Stwierdzone nieprawidłowości skutkowały pozbawieniem prawa do zasiłku 2,4 tys. ubezpieczonych. W efekcie ZUS wstrzymał wypłatę zasiłku na łączną kwotę 3,4 mln zł.
Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych również obowiązek obniżenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy ustał tytuł ubezpieczenia. Wysokość świadczenia jest ograniczana w tym przypadku do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. W całym 2010 r. ZUS obniżył z tego tytułu wypłatę świadczeń o kwotę 121,7 mln zł.
Kolejnym z powodów ograniczenia wysokości wypłacanego świadczenia chorobowego jest opóźnienie w przekazaniu zwolnienia lekarskiego pracodawcy. Świadczenie w zmniejszonej kwocie wypłacane jest od ósmego dnia niezdolności do pracy do czasu dostarczenia zwolnienia. Kwota ograniczonych z tego tytułu ubiegłorocznych świadczeń sięgnęła 8,5 mln zł.
Łącznie w całym 2010 r. ZUS wstrzymał lub obniżył świadczenia chorobowe na sumę 141,3 mln zł. W tym czasie kwota wypłaconych przez Zakład zasiłków chorobowych wyniosła 6,8 mld zł.
Należy przypomnieć, że prawo przeprowadzania kontroli wykorzystania zwolnień lekarskich mają również pracodawcy zatrudniający powyżej 20 osób.
